Koeiemart Woerden

door Edwin
koeiemart

De eerste herfststormen zijn geweest, de whatsapp groepjes met de plannen zijn gemaakt, de rookworsten zijn schaars aan het worden en het exercitieveld is afgezet. Het duurt niet lang meer, ‘Koeiemart’ is aanstaande. In de eerste week van elk nieuw jaar is het de eerste dag die ik in mijn verlofkalender zet. De eerste woensdag na de 20e oktober.

koeiemart - Snert - Nacht van Woerden - Vaders op Reis

Koeienmarkt 1952 Foto: Gemeentearchief Woerden

Koeiemart!

Veertig ben ik nu, geboren en getogen in Woerden en ik heb nog geen ‘mart’ gemist. Als klein jongetje met Pa mee, laarzen aan, bril beslagen en een dikke jas om de kou van de vroege ochtend te weerstaan. Blauwbekken en koude tenen en waarom? “Traditie jongen, je moet hier gewoon zijn”.
Om 6 uur naar de stad waar het uitladen van de koeien elk jaar weer een spektakel blijkt te zijn. ‘Klara 23’ wil niet uit de vrachtwagen, maar als ze er eenmaal uit is zet ze het op een lopen! Rukt zich los van de boer en baant zich een weg door de toeschouwers.Een mix van feestgangers die net de kroeg uit lopen en van vaders met kinderen die de slaap nog uit hun ogen wrijven. Die hectiek, die drukte, de poep waarin je stapte, en dat allemaal op een doordeweekse woensdagochtend eind oktober. Gekkenhuis vindt de rest van Nederland, heerlijk vindt Woerden. Als trouwe katers komen de ‘emigranten’ terug naar hun geboortestad om even ‘Woerden’ te ademen, oude buren te treffen en erwtensoep te nuttigen bij familieleden.
“Kom pap, gaan we nu naar de botsauto’s?” ik hoor het mezelf nog zeggen, het ochtendgloren vermengt zich met de neon flikkering van de kermis en de vogels komen bij lange na niet boven het geschreeuw en de muziek van de attracties uit. Om negen uur naar huis, eten en snel weer terug voor de markt, de grote tent van Sportlust met het rad van Avontuur, het kleinvee in de Eendrachtstraat en de tractors op de havenkade. Maar vooral die ochtenden blijven me bij.

koeiemart - Woerden - Nacht van Woerden

Dringen in de Voorstraat
Foto: hanspieters.nl

Frikadellen en bier

10 jaar later, midden in de pubertijd. We verzamelen bij een vriend thuis om 5 uur in de ochtend in de garage van zijn ouders. De frituurpan gaat aan, frikadellen en bier komen op tafel als ontbijt en de weg naar de stad begint. Natuurlijk eerst naar de koeien, maar de verwondering van dat kleine jongetje is wel weg. In de vrieskou ‘hangen’ we op de net neergezette marktkramen. En het gekke is, ik vraag me niet af wat ik daar deed, ik moet daar gewoon zijn! De hele dag slenteren door de stad, honderden keren gedag zeggen. Vrienden, familie, klasgenoten, iedereen is er. Aan het einde van de middag, moe van het vroege opstaan en de kilometers lopen is het erwtensoep tijd. Met worst! Heerlijk, erwtensoep met poffertjes, de enige dag in het jaar dat die combinatie zo enorm logisch is.

“Niet 3, geen 4 maar deze 5 planten voor 10 euro!” Na het eten gaan we met de familie naar de plantenmarkt en we zijn niet de enige. Naar bed, het is gedaan, volgend jaar weer. Op de terugweg is het druk, met levensgrote knuffels en manshoge palmbomen op de rug gaat Woerden naar huis.

koeiemart - Nacht van Woerden - Snert - Najaarsmarkt

Koeien blijven de hoofdmoot
Foto: hanspieters.nl

Kleine oogjes na de koeiemart

Nog 10 jaar later, de feesten in het Arsenaal zijn het middelpunt voor de dinsdagavond. De mensen die je het hele jaar niet hebt gezien kom je nu allemaal tegen. Gesprekken over ‘vroeger’ zijn het onderwerp, bekoelde vriendschappen worden weer aangehaald. Na afloop van de feesten zijn de cafés gewoon nog open en weer is het wachten tot die koeien het plein opkomen. Terwijl ik nu zelf beneveld voor het café sta, zie ik her en der de jonge vaders met hun kinderen staan. Verwonderd en met koude neuzen wordt de hectiek en de drukte geabsorbeerd. De spanning in de kleine oogjes als er weer eens een koe ontsnapt. “Kom pap, gaan we nu naar de botsauto’s?” hoor ik achter me terwijl ik mijn fiets van het slot probeer te halen, ik ga naar bed. Maar niet zonder de wekker te zetten, het lijkt wel een sport om zo vroeg mogelijk (met zo klein mogelijke oogjes) weer in de stad te zijn. Voor een biertje, voor de gezelligheid. Ik kom in cafés waar ik het hele jaar nog niet geweest ben. Gewoon om er te zijn, het niks willen missen.

Koeiemart - Nacht van Woerden - WTC Woerden

Beenham en Snert

De honderden koeien zijn er niet meer, wegens gezondheidsredenen staan er tegenwoordig ‘slechts’ showkoeien in een grote tent. Met opgepoetste uiers en gekamde staarten worden de beesten voorgeleid aan een deskundige jury. De koeien blijven het hoogtepunt. De koeiemart is niet geweest als je jezelf niet door de bomvolle tent hebt geworsteld en minimaal 1 keer in de welbekende vlaai bent gestapt. De aankleding mag dan anders zijn en het echte ‘boerse’ is er wel af maar de sfeer blijft. De mensen blijven komen. Dezelfde koppen, allemaal weer een jaar ouder, kinderen een jaar ouder. De noodzaak om er zo vroeg mogelijk te zijn is er niet meer, maar het kriebelt wel, nog steeds. Ik weet nu al hoe het gaat volgende week. Ik neem mezelf voor om de ‘koeienacht’ redelijk rustig door te komen met als doel de woensdag zelf op een relaxte manier te beleven. Uiteindelijk lukt dat toch niet, ik begin rustig met het bekijken van de Kiremko nacht van Woerden met de jongens, stap even in een kermisattractie, maar al snel breng ik de kinderen naar de oppas. Enkele uren later sta ik met een paar duizend man in de vroege woensdagochtend mee te zingen met de laatste artiest en kom ik veel te vroeg en met een gezicht in de kreukels mijn bed uit. Eten slaan we over, ik heb haast en jut het gezin op, ontbijten doen we met een broodje beenham in de stad. Er zijn, daar gaat het om.Wat we er dan doen, ach dat maakt eigenlijk niet eens uit. We komen de dag door met slenteren, lekker eten, worden herinnerd aan de koppijn door de speakers van de kermisattracties (“Pap, gaan we in de botsauto’s?”) en irriteren ons aan de mensen die met een kinderwagen midden in de overvolle Voorstraat een babbeltje gaan maken met een ander stel met kinderwagen. Om vijf uur is het ‘Snerttijd’, schoonmoeder Tonny heeft ‘Snert’ voor een heel weeshuis en vraagt ons na het derde kommetje of we er nog 1 willen. Maar met de poffertjes en een borrel erbij is het genoeg geweest. Naar bed, volgend jaar weer een Koeiemart!

koeiemart - kermis Woerden - Vaders op Reis

Met kleine oogjes op de kermis

Ik kan me voorstellen dat voor buitenstaanders de ‘Koeiemart’ voelt als ware ik op een carnavalsfeest in Oeteldonk. Ik drink gezellig mee, doe misschien een klein dansje, maar of het ik het ooit ga begrijpen? Ik denk het niet, maar moet je alles willen begrijpen? Kom de Woerdenaar eens aanschouwen in zijn natuurlijke habitat. In 2019 vindt ‘koeiemart’ plaats op 23 oktober.

Voor meer informatie over de Koeiemart kijk je op de site van Woerden Marketing

Bedankt voor de foto’s: Hans Pieters en Justin Egberts

You may also like

1 comment

Halloween op de Boerderij in de herfstvakantie – Vaders Op Reis 1 november 2018 - 19:19

[…] vieren en over vier weken is het alweer Herfstvakantie. Zelf gaan we zelden weg met de herfst. De ‘Koeiemart’ is in Woerden, dan kun je als echte Woerdenaar niet met goed fatsoen ergens anders heen. En als je […]

Antwoord

Leave a Comment